
Kogeneracja – technologia na „trudne czasy”
Na zakończenie cyklu „15 Złotych Zasad udanej inwestycji w przemysłowe pompy ciepła” wspomnieliśmy, że urządzenia te ujawniają największy potencjał, gdy stają się elementem samowystarczalnego, bezpiecznego i niezależnego energetycznie systemu, współpracując m.in. z kogeneracją.
Wielu z Was poznało naszą firmę jako ekspertów w dziedzinie kogeneracji – w końcu zajmujemy się nią od prawie 30 lat, a od wielu lat jako autoryzowany dystrybutor i serwis Jenbacher INNIO Group. Jednak w codziennych rozmowach wciąż spotykamy się z pytaniami:
- „Czym właściwie jest kogeneracja?”
- „Jak to działa?”
- „Dlaczego jest tak efektywna?”
- „Czy to się nadal opłaca?”
Kogeneracja to zdecydowanie technologia na „trudne czasy”, dlatego teraz szczególnie warto o niej mówić więcej niż kiedykolwiek wcześniej. Dlaczego?
- Świat zmienia się dynamicznie, a energetyka musi za tym nadążyć.
- Koszty energii rosną, a regulacje Unii Europejskiej zaostrzają wymagania.
- Firmy i samorządy muszą inwestować w efektywność energetyczną oraz rozwiązania zgodne z ESG.
Kryzysy ostatnich lat pokazały, jak ważna jest niezależność energetyczna i mądre zarządzanie zasobami:
- Covid-19 uświadomił nam, jak ważne jest zabezpieczenie infrastruktury krytycznej oraz jak istotna jest stabilność dostaw energii.
- Wojna w Ukrainie drastycznie zmieniła rynek energii w Europie, pokazując ryzyko uzależnienia od zewnętrznych dostawców i uświadomiła, że europejska niezależność energetyczna to absolutny priorytet.
- Inflacja i rosnące ceny energii obciążają firmy i zmuszają do szukania oszczędności.
- Regulacje UE (Fit for 55, ESG, KPO, ETS 1) zmuszają do szybkiej transformacji i dekarbonizacji oraz zmniejszenia emisji dwutlenku węgla. Do tego dochodzi ETS 2, czyli nowy system handlu emisjami dwutlenku węgla dla budownictwa i transportu. Co prawda nie dotyczy on kogeneracji bezpośrednio, ale wpłynie na ceny energii i jeszcze bardziej zwiększy presję na efektywność energetyczną.
- Odblokowanie środków z KPO daje szansę na dofinansowanie inwestycji w efektywne źródła energii.
Jak widać, dzisiejsze czasy sprawiają, że warto mówić o kogeneracji więcej niż kiedykolwiek wcześniej! A czym ona tak dokładnie jest?
Kogeneracja (CHP-Combined Heat and Power) czyli technologia, która pozwala jednocześnie produkować energię elektryczną i ciepło w jednym procesie. Zamiast tracić energię, jak w tradycyjnych elektrowniach, kogeneracja maksymalnie wykorzystuje paliwo (np. gaz ziemny, biogaz czy wodór), zapewniając wyższą efektywność i niższe koszty eksploatacji. W klasycznych elektrowniach część energii jest tracona jako ciepło odpadowe. W kogeneracji to ciepło nie marnuje się – jest odzyskiwane i wykorzystywane np. do ogrzewania wody, budynków czy procesów przemysłowych.
To oznacza podwójne korzyści z tego samego paliwa:
- Produkcja energii elektrycznej – na potrzeby własne lub sprzedaż energii do sieci.
- Odzysk ciepła – które można wykorzystać np. w procesach produkcyjnych lub systemach ciepłowniczych.
Dzięki temu kogeneracja osiąga sprawność nawet 90%, podczas gdy tradycyjne elektrownie działają na poziomie 40% lub mniej.
Dodatkowe korzyści płynące z kogeneracji:
- Oszczędności – niższe koszty energii elektrycznej i cieplnej.
- Wydajność – maksymalne wykorzystanie, a co za tym idzie – mniejsze zużycie paliwa.
- Bezpieczeństwo energetyczne – uniezależnienie od cen rynkowych i przerw w dostawach.
- Redukcja emisji CO₂ – zgodność z polityką klimatyczną UE.
- Integracja z innymi technologiami – kogeneracja świetnie współpracuje z przemysłowymi pompami ciepła, magazynami energii i fotowoltaiką, tworząc multienergetyczne systemy energetyczne.
Technologia ta pomaga firmom optymalizować koszty, uniezależnić się od rynku energii i przygotować na przyszłość. W jakich branżach ma zastosowanie?
- Przemysł spożywczy – m.in. mleczarnie, zakłady mięsne, browary – wszędzie tam, gdzie potrzeba ciepła do pasteryzacji, sterylizacji, chłodzenia czy mrożenia produktów, czy też zapewnienia niezależności energetycznej i bezpieczeństwa linii produkcyjnej.
- Rolnictwo, ogrodnictwo, biogazownie – zasilanie biogazowni, gospodarstw, szklarni i hodowli zwierząt.
- Szpitale, hotele, uczelnie – stabilność dostaw energii i mniejsze koszty eksploatacyjne, a co najważniejsze – zapewnienie bezpieczeństwa.
- Ciepłownictwo miejskie i prywatne osiedla mieszkaniowe – ogrzewanie miejskich sieci ciepłowniczych wymaga stabilnych i efektywnych źródeł energii – kogeneracja doskonale się tutaj sprawdza.
- Baseny i centra sportowo-rekreacyjne – wysokie zapotrzebowanie na ciepłą wodę = niższe rachunki za energię.
- Transport i logistyka – m.in. lotniska, centra logistyczne, czy nawet dworce kolejowe.
Technologia kogeneracyjna jest opracowywana pod indywidualne potrzeby konkretnego przedsiębiorstwa, a także dostosowywana do istniejącej infrastruktury. Systemy kogeneracyjne mogą być montowane w istniejących pomieszczeniach, co minimalizuje koszty i czas realizacji. Mogą zostać umieszczone w elektrociepłowni kontenerowej i ulokowane w wybranym miejscu, a co za tym idzie – dość szybko uruchomione. To kompaktowe, mobilne i efektywne rozwiązanie. Realizujemy oba rodzaje inwestycji, w tym jako generalny wykonawca „pod klucz”, dostarczając pełne wsparcie od indywidualnego projektu, przez montaż, aż po serwis i optymalizację pracy systemu. Przy wsparciu @Ferox Automation zapewniamy również całą automatykę, elektrykę, sterowanie i pomiary.
Warto zaznaczyć, że istnieje szereg możliwości uzyskania przez przedsiębiorców dofinansowania na budowę systemów kogeneracyjnych. Inwestorzy mogą ubiegać się zarówno o dotacje jak i różnego rodzaju ulgi. Przedsiębiorstwom o dużej „mocy przerobowej” inwestycja potrafi zwrócić się już w okresie do 2 lat, więc nawet wizja finansowania z własnych środków nie wydaje się wyjątkowo przerażająca i daje realną nadzieję na szybki zwrot inwestycji.
Kogeneracja chociaż znana od wielu lat, to zdecydowanie jest technologią przyszłości i wpisuje się w ekologiczne wymogi Unii Europejskiej.
Firmy raportujące ESG muszą podejmować realne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Kogeneracja pomaga osiągać ta cele:
- Environmental (Środowisko) – mniejsze zużycie paliwa = redukcja emisji CO₂ i lepsza efektywność energetyczną
- Social (Społeczna odpowiedzialność) – stabilne źródła energii dla firm, szpitali, osiedli i zakładów produkcyjnych.
- Governance (Ład korporacyjny) – przejrzystość i długoterminowa strategia efektywności energetycznej.
Czy Twoja branża wykorzystuje kogenerację? A może dopiero rozważasz to rozwiązanie? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach na naszych profilach na LinkedIn oraz Facebook.